AFŞİN DEVLET HASTANESİ

Kan Şekeri Değerleri Ne Olmalı?

Kan şekerinin sağlıklı kişilerde olması gereken değeri, 70-120 mg/dl’dir. Bazı kişilerde insülin yeterince üretilmez ve kan şekeri yükselir. Bu kişiler diabetes mellitus adı verilen diyabet hastalığı olan kişilerdir. Bu değer, anlık olarak yükselmiş olabileceğinden tek başına şeker hastalığının tanısında yeterli değildir. Bu yüzden HbA1c adı verilen 3 aylık ortalama glikoz değerine de bakılır. Kandaki şekerin hemoglobin ile yaptığı bileşiği ifade eden bu değer, %6-6,5 değerlerine çıktığında prediyabet yani gizli şeker, %6,5 değerinin üstünde olduğunda ise şeker hastalığının göstergesidir.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Nedir?

Kan şekeri değeri, sağlık, hastalık, açlık ve tokluk durumlarında farklılık gösterir. Açlık kan şekeri olarak ifade edilen durum, kişinin 8 ila 12 saat arası aç olduktan sonraki kan şekerinin değeridir. Tokluk kan şekeri ise besin alınmaya başladıktan 2 saat sonra ölçülen değerdir. Bu değerler, hipoglisemi yani şeker düşüklüğü veya hiperglisemi yani şeker yüksekliği ile ilgili bilgi verir. Bu değerler anlık değerler olmakla birlikte şeker hastalığının önemli bir habercisidir.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Olmalıdır?

Açlık kan şekeri yani en az 8 saatlik açlık durumunda ölçülen kan şekeri, normalde 70-100 mg/dl arasında olmalıdır. Bu değer 60 mg/dl ve altında olduğu durumda hipoglisemi durumu söz konusudur. Hipoglisemi tehlikeli bir durum olduğundan düşüklük derecesine göre acil tedavi edilmelidir. Açlık kan şekeri, 125 mg/dl’in üzerinde olduğunda ise şeker hastalığının önemli bir göstergesidir.

Tokluk kan şekeri yani besin alımından 2 saat sonra ölçülen kan şekeri değeri 140 mg/dl’ye kadar normal kabul edilir. Bu değer 140-200 mg/dl arasında olduğunda pre-diyabet (gizli şeker) durumu söz konusudur. Tokluk kan şekerinin 200 mg/dl’nin üzerine çıkması ise şeker hastalığını ifade eder.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Nasıl Ölçülür?

Kan şekeri ölçümü, ev ortamında veya hastane şartlarında yapılabilen bir işlemdir. Ev ortamında yapılacak ölçümler için çeşitli markaların farklı modellerde şeker ölçüm cihazları bulunur. Bu cihazların hepsinde şeker ölçüm stribi adı verilen çubuklara kan örneği konularak ölçüm yapılır. Bu işlem için öncelikle cihazın kalem şeklindeki iğnesi ile parmak ucu delinir. Sonrasında ilk akan kan silinir ve ardından gelen kan, cihaza yerleştirilmiş olan stribin ilgili kısmına damlatılır. Sonrasında cihaz, birkaç saniye içerisinde ölçümü gerçekleştirmiş olur. Çoğu cihaz ölçülen değerlerin kaydedildiği hafızaya sahiptir. Böylece evde düzenli şeker takibi yapılabilmesi mümkündür. Özellikle insülin kullanan şeker hastalarının düzenli takip için günde 4 kez ölçüm yapması önerilir.

Hastane şartlarında kan şekeri ölçümü yapmak için kişiden kan alınır ve kan örneği laboratuvara gönderilir. Kan örneğinden kan şekeri dışında başka değerlere de bakılabilir. Özellikle HbA1c değeri, şeker hastalığının tanısında önemli bir yer tutar. Hastanelerde şeker hastalığının erken tanısı için oral glukoz tolerans testi (OGTT) de uygulanır. Bu test için öncelikle en az 8 saatlik açlığın ardından açlık kan şekeri ölçümü yapılır. Sonrasında kişiye glikoz yüklemesi denilen, içeriğinde belirli miligramda glikoz bulunan sıvı içirilir ve 2 saat sonra tekrar kan şekeri ölçümü yapılır. Bu işlem sonrasında sağlıklı kişilerin vücudu, insülin salgılayarak kan şekerini normal kan şekeri seviyesine getirir. Şeker hastalarında ise bu değerler olması gerekenden yüksek çıkar.

Açlık Kan Şekeri Değeri İçin Kaç Saat Aç Kalmalı?

Açlık kan şekerinin doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için en az 8 ila 12 saat arası bir açlık durumu olması gerekir. Bu yüzden genellikle bir gece aç kalınarak sabah ölçüm gerçekleştirilir.

Tokluk Kan Şekeri Değeri Kaç Saat Sonra Ölçülür?

Tokluk kan şekerinin değerinin tespit edilebilmesi için yemek yenilmeye başladıktan sonra en az 2 saat geçmesi gerekir. Yemekten sonraki 2-3 saatte tokluk kan şekeri belirlenebilir. Dört saat geçtiğinde artık doğru sonuç almak mümkün olmaz.

Açlık/Tokluk Kan Şekeri Değeri Neden Yükselir?

Açlık ve tokluk kan şekerini yükselten, beslenme alışkanlıkları, yaşam şartları ve genetik gibi pek çok sebep bulunur. Sağlıksız beslenmek, karbonhidrat ve yağ ağırlıklı besinler tüketmek kan şekerini yükseltir. Düzenli egzersiz ve yürüyüş yapmamak, hareketsiz bir yaşam sürmek, kan şekerini yükselmesine sebep olur. Stresli bir yaşam da kan şekerini yükselten durumlar arasında yer alır. Kan şekerinin yükselmesinin en önemli sebebi ise diyabet hastalığıdır. Diyabet hastaları ilaçlarını düzenli kullanmadığında veya insülin uygulamalarını düzenli yapmadıklarında kan şekeri yükselir.