HASTA HAKLARI
İnsan,
sadece insan olmasından dolayı doğuştan bazı hakları kazanarak dünyaya
adımını atmaktadır. Hak kavramı evrensel bir kavramdır. Kısaca hak;
‘hukuk kurallarının kişilere tanıdığı yetki’ olarak tanımlanabilir.
İnsan hakları ilk kez 1215 yılında İngiltere’de tanınmıştır. Resmi
olarak 18. yüzyıl sonlarında Amerikan Haklar Bildirgesi ve 1789 Fransız
İnsan ve Vatandaş Hakları Evrensel Bildirgesi yayımlanmıştır. Birleşmiş
Milletlerin kurulmasıyla insan hakları evrensel hale geldi. İnsan
Hakları Evrensel Beyannamesi yayınlandı. Buna göre; herkesin özgür,
onurlu, hakları bakımından eşit oldukları belirtilmektedir.
İnsan haklarını kısaca; tüm insanların her açıdan doğuştan eşit ve özgür
olması diye tarif etmek mümkündür. Söz konusu bu özgürlük, başkalarının
haklarına saygılı olmak ve bu hakları çiğnememe zorunluluğu ile
dengelenmiştir. Çeşitli insan hakları bulunmaktadır. Hasta hakları da
temel insan haklarından birisidir.
1) Hizmetten genel olarak faydalanma:
Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden
faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, felsefi inanç,ekonomik ve
sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma hakkı vardır.
2) Bilgilendirme ve bilgi isteme:
Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler olduğunu öğrenmeye ve
sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı isteme
hakkı vardır.
3) Sağlık kuruluşunu ve personelini, seçme ve değiştirme:
Sağlık kuruluşunu seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde
verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek
vermekte olan tabiplerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini,
görev ve unvanlarını öğrenmeye seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.
4) Mahremiyet:
Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya hakları vardır.
5) Reddetme, durdurma ve rıza:
Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını istemeye, tıbbi müdahalelerde
rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya hakkı
vardır.
6) Güvenlik :
Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya,
7) Dini vecibeleri yerine getirebilme :
Sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye hakkı vardır.
8) İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık:
Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir
ortamda, her türlü hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız
edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.
9) Ziyaret ve refakatçi bulundurma:
Sağlık tesislerince belirlenen usül ve esaslar çerçevesinde ziyaretçi
kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde ve
hekimin uygun görmesi halinde refakatçi bulundurmaya hakkı vardır
10) Müracaat, şikayet ve dava hakkı:
Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikayet ve dava hakkını kullanmaya hakkı vardır.